مکمل نیترات ورزش استقامتی: راهنمای علمی برای بهبود عملکرد ورزشی

خانم و اقایی در حال ورزش کردن برای مکمل نیترات ورزش استقامتی

مکمل نیترات ورزش استقامتی شاید تا به حال شنیده باشید که برخی از ورزشکاران، به‌ویژه آن‌هایی که در ورزش‌های استقامتی فعالیت می‌کنند، قبل از شروع تمریناتشان از نوشیدنی‌هایی مثل آب چغندر استفاده می‌کنند تا بتوانند عملکرد بهتری داشته باشند و زمان بهتری در تمرینات یا مسابقات خود ثبت کنند. ممکن است شما هم، به‌خصوص اگر به ورزش‌هایی مثل دویدن یا دوچرخه‌سواری علاقه‌مند هستید، قبل از یک جلسه تمرینی طولانی به این فکر کرده باشید که آیا چنین مکمل‌هایی واقعاً می‌توانند به شما کمک کنند یا خیر. اما سؤال اصلی اینجاست: آیا این موضوع که نیترات می‌تواند عملکرد ورزشی را بهبود دهد، پشتوانه علمی دارد یا صرفاً شایعه‌ای است که در میان ورزشکاران رواج پیدا کرده؟
خیلی از ما که به ورزش‌های استقامتی علاقه داریم، دوست داریم بتوانیم مدت طولانی‌تری بدویم، رکاب بزنیم یا فعالیت کنیم بدون اینکه خیلی زود احساس خستگی کنیم. یکی از مکمل‌هایی که در سال‌های اخیر نامش زیاد شنیده شده و توجه ورزشکاران را به خود جلب کرده، مکمل نیترات است. اما آیا این مکمل واقعاً می‌تواند به بهبود عملکرد ما کمک کند؟ یا مثل برخی از مکمل‌های دیگر که در بازار موجود هستند، صرفاً هزینه‌ای اضافی است که نتیجه خاصی به دنبال ندارد و به قول معروف، پول را دور ریختن است؟
در این مقاله، با ما همراه باشید تا با تمام جزئیات مربوط به مکمل نیترات آشنا شوید. ما در این مقاله به شما توضیح خواهیم داد که نیترات چیست، چگونه در بدن عمل می‌کند، چه تأثیری روی عملکرد ورزشی دارد و نکات کاربردی دیگری که می‌توانند به شما در استفاده درست از این مکمل کمک کنند.

نیترات دقیقاً چیست؟

مکمل نیترات ورزش استقامتی یک ترکیب شیمیایی کاملاً طبیعی است که در برخی از مواد غذایی به مقدار قابل‌توجهی یافت می‌شود. این ماده به‌طور طبیعی در طبیعت وجود دارد و در بسیاری از غذاهایی که ما روزانه مصرف می‌کنیم، حضور دارد. نیترات به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد، در بدن ما نقش مهمی ایفا می‌کند، به‌ویژه زمانی که صحبت از بهبود عملکرد ورزشی باشد.

منابع غذایی مکمل نیترات ورزش استقامتی

برخی از مهم‌ترین منابع غذایی که حاوی مکمل نیترات ورزش استقامتی هستند و می‌توانند به‌عنوان منبعی برای دریافت این ماده استفاده شوند، عبارت‌اند از:

  •  چغندر: آب چغندر یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین منابع طبیعی نیترات است که به‌عنوان یک مکمل ورزشی طبیعی شناخته می‌شود. بسیاری از ورزشکاران از آب چغندر غلیظ‌شده برای بهبود استقامت خود استفاده می‌کنند.
  • سبزیجات برگ‌سبز: سبزیجاتی مانند اسفناج، کاهو، جعفری و دیگر سبزیجات مشابه، مقادیر قابل‌توجهی نیترات دارند که می‌توانند به رژیم غذایی شما اضافه شوند.
  •  مکمل‌های نیترات در بازار: علاوه بر منابع طبیعی، مکمل‌های نیترات نیز به‌صورت کپسول، پودر یا ژل در بازار موجود هستند. این مکمل‌ها معمولاً از عصاره چغندر یا سایر منابع غنی از نیترات تولید می‌شوند و برای ورزشکارانی که به دنبال دوز مشخص و دقیق هستند، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شوند.
    این منابع، چه به‌صورت طبیعی و چه به‌صورت مکمل‌های تجاری، می‌توانند به شما کمک کنند تا نیترات مورد نیاز بدنتان را تأمین کنید.
انواعی از منابع غذایی برای مکمل نیترات ورزش استقامتی دیده میشه

چرا ورزشکاران سراغ مکمل نیترات ورزش استقامتی می‌روند؟

هدف اصلی بسیاری از ورزشکاران، به‌ویژه آن‌هایی که در رشته‌های استقامتی مثل دویدن، دوچرخه‌سواری یا شنا فعالیت می‌کنند، این است که بتوانند عملکرد بهتری داشته باشند. به زبان ساده، آن‌ها می‌خواهند مدت طولانی‌تری فعالیت کنند بدون اینکه خیلی زود خسته شوند یا انرژی‌شان تمام شود. سال‌هاست که محققان در سراسر جهان به دنبال مکمل‌هایی هستند که بتوانند به‌طور علمی و قابل‌اعتماد عملکرد ورزشی را بهبود دهند. نیترات یکی از معدود مکمل‌هایی است که تحقیقات علمی گسترده‌ای روی آن انجام شده و نتایج مثبتی از آن به‌دست آمده است. این مکمل به دلیل تأثیراتش بر استقامت و کارایی بدن، به‌ویژه در ورزش‌های طولانی‌مدت، مورد توجه قرار گرفته است.

نیترات چگونه در بدن باعث بهبود عملکرد می‌شود؟

وقتی نیترات وارد بدن می‌شود، یک سری فرآیندهای شیمیایی در بدن اتفاق می‌افتد که در نهایت به بهبود عملکرد ورزشی کمک می‌کند. نیترات ابتدا به نیتریت تبدیل می‌شود و سپس به نیتریک اکسید (NO) تبدیل می‌گردد. نیتریک اکسید ماده‌ای کلیدی است که اثرات فیزیولوژیکی مهمی در بدن ایجاد می‌کند و به بهبود عملکرد ورزشی کمک می‌کند.

نیتریک اکسید چه کار می‌کند؟

مکمل نیترات ورزش استقامتی نیتریک اکسید نقش‌های متعددی در بدن دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

  •  اتساع عروق: نیتریک اکسید باعث گشاد شدن رگ‌های خونی می‌شود. این گشاد شدن باعث می‌شود که خون راحت‌تر در بدن جریان پیدا کند و اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به عضلات برسد.
  •  بهبود انتقال مواد مغذی و دفع مواد زائد: با گشاد شدن رگ‌ها، نه‌تنها اکسیژن و مواد مغذی بهتر به عضلات می‌رسند، بلکه مواد زائدی که در اثر فعالیت عضلانی تولید می‌شوند (مثل اسید لاکتیک) نیز سریع‌تر از بدن دفع می‌شوند.
    در نتیجه این فرآیندها، عضلات شما می‌توانند با توان بیشتری کار کنند و برای مدت طولانی‌تری به فعالیت خود ادامه دهند بدون اینکه خیلی زود خسته شوند.

تحقیقات علمی در مورد مکمل نیترات ورزش استقامتی چه می‌گویند؟

یکی از جامع‌ترین تحقیقاتی که تاکنون روی تأثیر نیترات بر عملکرد ورزشی انجام شده، مطالعه‌ای است که بیش از هزار ورزشکار در آن شرکت داشتند. نتایج این تحقیق به‌صورت خلاصه نشان می‌دهد که نیترات می‌تواند تأثیرات مثبت متعددی داشته باشد:

  •  بهبود توان تولیدی : نیترات به ورزشکاران کمک می‌کند تا توان بیشتری در حین فعالیت ورزشی تولید کنند. به زبان ساده، توان یعنی توانایی انجام یک فعالیت ورزشی خاص در یک زمان مشخص با شدت بیشتر.
  •  افزایش مدت زمان تا خستگی: نیترات باعث می‌شود که ورزشکاران بتوانند مدت طولانی‌تری فعالیت کنند بدون اینکه احساس خستگی کنند. همچنین، میزان خستگی آن‌ها در یک بازه زمانی مشخص کاهش می‌یابد.
  •  کاهش مصرف اکسیژن: نیترات باعث می‌شود که بدن با کارایی بیشتری از اکسیژن استفاده کند. این یعنی شما می‌توانید با مصرف انرژی کمتر، همان سطح از عملکرد را حفظ کنید.
    اما نکات مهمی هم وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنید:
  •  نیترات تأثیر چندانی روی VO₂max (حداکثر ظرفیت اکسیژن‌رسانی بدن) یا تجمع لاکتات در خون ندارد.
  •  درک فشار تمرین (RPE): میزان فشار درک‌شده توسط ورزشکار در حین تمرین نیز تغییر قابل‌توجهی نمی‌کند.
    پس چه نتیجه‌ای می‌توان گرفت؟ نیترات می‌تواند به بهبود عملکرد ورزشی و کاهش خستگی کمک کند، اما این تأثیر بسته به سطح آمادگی و توانایی هر ورزشکار متفاوت است. بااین‌حال، نباید انتظار داشت که نیترات شما را از یک ورزشکار معمولی به یک قهرمان جهانی تبدیل کند. این مکمل صرفاً یک ابزار کمکی است که می‌تواند به شما کمک کند تا کمی بهتر عمل کنید.

تصورات اشتباه در مورد مکمل نیترات ورزش استقامتی

  • برخی از باورهای اشتباه در مورد مکمل نیترات وجود دارند که ممکن است ورزشکاران را به اشتباه بیندازند: 
    هرچه بیشتر، بهتر نیست: برخی فکر می‌کنند که مصرف مقدار بیشتری نیترات لزوماً نتایج بهتری به دنبال دارد. اما مصرف بیش از حد ممکن است باعث مشکلات گوارشی مثل دل‌درد یا حالت تهوع شود. اکثر مکمل‌ها دوز بهینه‌ای دارند که باید تحت نظر متخصص تغذیه تنظیم شود.
  •  تست کردن مکمل در روز مسابقه: برخی ورزشکاران بدون اینکه مکمل را قبلاً امتحان کرده باشند، در روز مسابقه از آن استفاده می‌کنند. این کار می‌تواند خطرناک باشد، چون ممکن است بدن شما به نیترات واکنش نشان دهد و دچار مشکلات گوارشی شوید. این موضوع نه‌تنها برای نیترات، بلکه برای هر مکمل یا رژیم غذایی جدید صدق می‌کند. بهتر است هر مکمل یا روش جدیدی را در دوران تمرین یا فصل استراحت تست کنید.
  •  مکمل جایگزین تمرین و تغذیه نیست: برخی فکر می‌کنند که با مصرف مکمل نیترات دیگر نیازی به تمرین سخت یا تغذیه مناسب ندارند. این باور کاملاً اشتباه است. مکمل‌ها فقط می‌توانند عملکرد شما را کمی بهبود دهند و این بهبود به سطح آمادگی جسمانی و تغذیه شما بستگی دارد.

بهترین روش مصرف مکمل نیترات ورزش استقامتی

برای اینکه بتوانید از فواید نیترات به بهترین شکل استفاده کنید، به نکات زیر توجه کنید:

  •  دوز پیشنهادی: تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم نیترات در روز می‌تواند مؤثر باشد.
  •  بهترین زمان مصرف: بهتر است نیترات را ۱ تا ۲ ساعت قبل از تمرین یا مسابقه مصرف کنید تا بدن فرصت کافی برای جذب و تبدیل آن به نیتریک اکسید داشته باشد.
  •  شروع با منابع طبیعی: اگر تازه‌کار هستید، بهتر است با منابع طبیعی مثل آب چغندر غلیظ‌شده شروع کنید و سپس به سراغ مکمل‌های تجاری بروید.
  •  تست تدریجی: دوز نیترات را به‌تدریج افزایش دهید و حتماً قبل از مسابقه اصلی، آن را در تمرینات خود تست کنید تا از واکنش بدنتان مطمئن شوید.

برای چه کسانی مناسب است و برای چه کسانی نه؟

  •  ورزشکاران مبتدی تا متوسط: مکمل نیترات بیشترین تأثیر را روی ورزشکارانی دارد که در سطح مبتدی یا متوسط هستند. این افراد معمولاً می‌توانند بهبود قابل‌توجهی در عملکرد خود احساس کنند.
  •  ورزشکاران حرفه‌ای: در ورزشکاران نخبه و حرفه‌ای، تأثیر نیترات کمتر است، چون بدن آن‌ها از قبل بهینه‌تر عمل می‌کند.
  •  افراد با مشکلات گوارشی: اگر مشکلات گوارشی یا بیماری خاصی دارید، حتماً قبل از مصرف نیترات با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا از ایمنی آن مطمئن شوید.
خانم و اقایی با لبس های سبز و صورتی دچار مشکل گوارشی مکمل نیترات ورزش استقامتی هستن.

سوالات متداول

1. آیا نیترات برای همه ورزشکاران مفید است؟

نیترات بیشتر برای ورزش‌های استقامتی مثل دویدن، دوچرخه‌سواری، شنا و ورزش‌های تیمی مناسب است. اگر در این رشته‌ها فعالیت می‌کنید، احتمالاً از فواید آن بهره‌مند خواهید شد.

تحقیقات بلندمدت کافی در این زمینه وجود ندارد. بنابراین، بهتر است نیترات را با احتیاط مصرف کنید و در صورت بروز هرگونه مشکل گوارشی، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

هر دو گزینه می‌توانند مفید باشند. آب چغندر برای ورزشکاران آماتور یا نیمه‌حرفه‌ای که نیاز به دوز دقیق ندارند، گزینه‌ای عالی است. اما مکمل‌ها به دلیل دوز مشخص و تنظیم‌شده، برای ورزشکاران حرفه‌ای مناسب‌تر هستند.

سخن پایانی

مکمل نیترات می‌تواند به شما کمک کند تا کمی دیرتر خسته شوید و عملکرد بهتری در ورزش‌های استقامتی داشته باشید، اما قرار نیست معجزه کند. هیچ مکملی نمی‌تواند جای تغذیه اصولی، تمرین منظم و استراحت کافی را بگیرد. اگر به دنبال یک برنامه جامع هستید که هم تمریناتتان را منظم کند و هم تغذیه‌تان را بهبود دهد، پیشنهاد می‌کنیم اپلیکیشن تی‌فیت را نصب کنید و از امکانات آن برای رسیدن به اهداف ورزشی‌تان استفاده کنید.

برای شروع تمرینات شخصی‌سازی‌شده و دستیابی به اهداف ورزشی‌تون، همین حالا اپلیکیشن TFIT رو دانلود کنید و تجربه‌ای متفاوت از تمرینات ورزشی رو آغاز کنید.اپلیکیشن ورزش در خانه

منابع

نویسنده این مطلب

تصویر کارشناس تغذیه امیرحسین زنگنه

کارشناس تغذیه امیرحسین زنگنه

کارشناس تغذیه و رژیم‌درمانی و کارشناسی ارشد تربیت بدنی گرایش فیزیولوژی کاربردی، با ۵ سال تجربه در مشاوره تغذیه و رژیم‌درمانی، به‌ویژه برای ورزشکاران. دارای سابقه کار در بیمارستان‌های تبریز، همکاری با متخصصان تغذیه تهران و رتبه سوم کنکور کارشناسی ارشد.

بدون نظر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *